Việt Nam đã và đang trở thành một trong những quốc gia sản xuất gỗ công nghiệp hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới. Ngành công nghiệp gỗ Việt Nam đã phát triển đáng kể trong những năm gần đây, và sản phẩm gỗ công nghiệp của Việt Nam đã được xuất khẩu rộng rãi đến các thị trường quốc tế.

Sản phẩm gỗ công nghiệp Việt Nam không chỉ được sử dụng trong xây dựng và sản xuất đồ nội thất mà còn có thị trường rất lớn trong lĩnh vực xuất khẩu, đáp ứng nhu cầu của nhiều quốc gia trên thế giới. Sự phát triển của ngành công nghiệp gỗ công nghiệp đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và tạo ra cơ hội việc làm cho nhiều người. Hãy cùng điểm qua những ưu nhược điểm cũng như ứng dụng và lưu ý khi gia công với 8 loại ván gỗ công nghiệp phổ biến nhất hiện nay.

1. Ván dăm

Ván dăm (Particle Board/Okal) là một loại ván gỗ được sản xuất từ các mảnh/dăm gỗ nhỏ hoặc các loại bã, vỏ thực vật có chứa lignin và cellulose như rơm, rạ, bã mía hoặc thân cây bông, cây lanh, dầu gai,… liên kết với nhau bởi chất kết dính, phụ gia và được ép định hình dưới nhiệt độ và áp suất cao. 

Ứng dụng

- Ván dăm được phủ bề mặt trang trí như melamine, laminate dùng để sản xuất đồ nội thất nhà ở và nội thất văn phòng, trường học, bệnh viện,...

- Ứng dụng làm vách ngăn văn phòng, trần nhà.

- Ván dăm thô chưa được phủ bề mặt có thể sử dụng để lát sàn cho các công trình xây dựng tạm thời, lớp lót ván sàn, thảm hay các vật liệu sàn khác.

- Ứng dụng sản xuất các sản phẩm thương mại như thùng bao bì, vỏ TV, thùng loa, mặt bàn máy khâu, các chi tiết trong ngành công nghiệp ô tô. 

Lưu ý khi gia công

- Do cấu tạo từ những dăm gỗ cứng nên khi gia công ván dăm dễ dẫn đến tình trạng mẻ cạnh.

- Cần để ván nguội sau khi ép và trước khi đem cắt để tránh tình trạng cong ván.

- Cần đảm bảo gia công nẹp cạnh đúng kỹ thuật tránh tình trạng hở cạnh ván khiến độ ẩm xâm nhập gây biến dạng đồ nội thất.

2. Ván MDF

Ván MDF (Medium Density Fiberboard) là ván sợi gỗ ép mật độ trung bình. Ván sợi được sản xuất theo phương pháp khô từ sợi gỗ/bột gỗ có độ ẩm dưới 20%, có sử dụng chất kết dính và phụ gia tuỳ theo công năng sử dụng của ván.

Ứng dụng

- Ứng dụng trong sản xuất nội thất gia đình (giường, tủ, bàn, giá kệ TV) và các công trình công cộng, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại, văn phòng,... 

- Do chất liệu MDF có tỷ lệ đồng nhất cao hơn so với ván dăm nên giảm thiểu tối đa ảnh hưởng cong vênh sau khi phủ bề mặt. Ván MDF thích hợp hơn trong việc sản xuất cánh tủ quần áo và cánh tủ bếp.

- Sản xuất nội thất và đồ chơi cho trẻ em. 

- Ứng dụng làm bao bì đóng gói, pallet nâng hàng, vỏ thùng loa,...

Lưu ý khi gia công

- Vì ván MDF có cấu tạo đồng nhất nên khi cắt cạnh không dễ bị sứt mẻ như ván dăm.

- Cần đảm bảo gia công nẹp cạnh đúng kỹ thuật tránh tình trạng hở cạnh ván khiến độ ẩm xâm nhập gây biến dạng đồ nội thất.

3. Ván HDF

Ván HDF (High Density Fiberboard) là ván sợi gỗ ép mật độ cao có thành phần chính là sợi gỗ/bột gỗ được chế biến từ các loại gỗ mềm và gỗ cứng, chất kết dính cùng một số thành phần khác được ép dưới nhiệt độ và áp suất cao.

Ứng dụng

- Ứng dụng trong sản xuất nội thất gia đình (giường, tủ, bàn, giá kệ TV) và các công trình công cộng, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại, văn phòng,... 

- Ván HDF có khả năng cách âm tốt, thường được sử dụng làm nhạc cụ hoặc gia công phòng cách âm/studio/nhà hát,…

- Ván HDF có khả năng kháng ẩm cao, chịu tải và chịu trầy xước tốt nên thường được sử dụng làm ván sàn hay tấm ốp cầu thang. 

- Ứng dụng cho đồ ngoại thất.

Lưu ý khi gia công

- Cần để ván nguội sau khi ép và trước khi đem cắt để tránh tình trạng cong ván.

- Cần đảm bảo gia công nẹp cạnh đúng kỹ thuật tránh tình trạng hở cạnh ván khiến độ ẩm xâm nhập gây biến dạng đồ nội thất

4. Ván dán 

Ván dán (Plywood) được làm từ nhiều lớp gỗ tự nhiên lạng mỏng khoảng 1.5mm đến 1.7mm, xếp vuông góc với nhau theo hướng vân gỗ, rồi được ép dưới nhiệt độ và áp suất cao với sự tham gia của các chất kết dính. Số lớp veneer luôn luôn là số lẻ (3, 5, 7, 9,…).

Ứng dụng

- Ván dán được ứng dụng rộng rãi trong xây dựng như làm khuôn đổ bê tông hay vật liệu phủ.

- Plywood nhiều lớp được sử dụng cho những sản phẩm chịu lực và có độ ổn định kích thước cao như sàn và vách; có thể ứng dụng cho cả nội thất và ngoại thất.

- Khi được phủ bề mặt, plywood là vật liệu lý tưởng cho các sản phẩm nội thất, đặc biệt ở môi trường yêu cầu khả năng kháng ẩm và chịu lực cao như bếp, nhà vệ sinh. 

- Plywood có thể uốn cong nên có thể dùng cho những chi tiết cong của nội thất.

Lưu ý khi gia công

- Vì plywood có cấu tạo nhiều lớp xếp chồng lên nhau nên độ phẳng bề mặt không đồng đều tạo những điểm hụt

gây lõm ván hoặc bị chồng lớp (chồng mí). Do vậy dễ gặp các hiện tượng như nổ ván, không đạt tiêu chuẩn trong gia công phủ bề mặt, đặc biệt đối với bề mặt melamine.

- Cốt ván plywood có độ cứng cao nên khi cắt dễ bị mẻ cạnh. 

5. Ván dăm định hướng (OSB)

Ván dăm định hướng OSB (Oriented Strand Board) là một sản phẩm ván gỗ công nghiệp có thành phần cấu tạo là vỏ bào (dăm gỗ kích thước lớn) và các chất kết dính.

Ứng dụng

- Ván OSB thường được sử dụng làm tấm lót sàn, vách ngăn tường, kệ trưng bày và làm khung đỡ cho các sản phẩm nội thất khác.

- Ứng dụng nhiều trong ngành xây dựng như làm khung đỡ do có độ cứng và độ bền cơ lý vô cùng tốt.

- Đặc biệt, ván OSB còn được sử dụng làm thùng đựng hàng do có độ bền cao.

Lưu ý khi gia công

- Vì thành phần cấu tạo từ các dăm gỗ lớn nên khi cắt ván dễ bị mẻ cạnh. Bề mặt ván cũng không bằng phẳng nên hạn chế gia công ép phủ lên bề mặt.

- Có thể lau dầu và sử dụng bề mặt nguyên bản của ván OSB làm vách trang trí ứng dụng trong các showroom, văn phòng, shop thời trang, làm quầy kệ trưng bày...

6. Ván ghép thanh

Gỗ ghép thanh hay còn gọi là ván ghép (Finger Joint) là một sản phẩm ván gỗ công nghiệp được sản xuất bằng cách ghép các thanh gỗ tự nhiên có kích thước nhỏ lại với nhau nhờ chất kết dính sau đó ép dưới nhiệt độ và áp suất quy định để tạo thành những tấm ván có kích thước lớn hơn.

Ứng dụng

- Ván ghép thanh thường được ứng dụng trong ngành xây dựng hay đóng tàu thuyền, sử dụng trong các kết cấu dầm, làm tấm ván khuôn cho ngành bê tông...

- Ứng dụng làm ván ốp tường, ván ốp trần và các chi tiết dạng tấm phẳng.

- Ứng dụng trong sản xuất nội thất, làm phụ kiện cho ngành cửa sổ gỗ,…

Lưu ý khi gia công

- Đối với ván ghép mộng đứng, bề mặt không có tính thẩm mỹ cao nên thường không sử dụng trực tiếp trong sản xuất nội thất mà tiến hành ép phủ các bề mặt trang trí nhằm tăng giá trị sử dụng.

7. Ván CDF

Ván CDF (Compact Density Fiberboard) là dòng ván cứng tương tự như ván HDF nhưng có lõi màu đen, có khả năng chịu ẩm và chịu nước vượt trội so với các loại ván gỗ công nghiệp thông thường.

Ứng dụng

- Ván CDF được ứng dụng ở các chi tiết cần khả năng chịu lực, chịu ẩm, chịu nước như tủ bếp hay vách vệ sinh. 

- Ứng dụng làm đồ trang trí có tính thẩm mỹ cao như vách ngăn trang trí CNC.

- Ứng dụng trong công trình trang trí ngoài trời.

Lưu ý khi gia công

- Với đặc tính của gỗ CDF, việc cắt, khoan, chạm khắc, xẻ rãnh theo các hình dạng khác nhau khá dễ dàng. Điều này đáp ứng được sự sáng tạo phong phú của các nhà thiết kế.

8. Ván nhựa

Ván nhựa là loại ván gỗ công nghiệp có thành phần chính là bột nhựa PVC, bột gỗ và một số chất phụ gia vô cơ.

Ứng dụng

- Ván nhựa được ứng dụng trong các khu vực ẩm thấp hoặc tiếp xúc nhiều với nước như làm tủ bếp, vách vệ sinh, tủ chậu lavabo, làm đồ nội thất ở các khu vực ẩm thấp, vách ngăn, ốp trần,…

Lưu ý khi gia công

- Độ bám vít thấp dễ dẫn đến tình trạng trật vít khi thi công hoặc trong quá trình vận chuyển.